Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με τις διαταραχές λόγου, φωνής ομιλίας και μάσησης – κατάποσης σε παιδιά και ενήλικες, όποια κι αν είναι η αιτία αυτών των διαταραχών: νευρολογική, εξελικτική ή λειτουργική.  Πιο συγκεκριμένα, η λογοθεραπεία αφορά:

• Την επικοινωνία, δηλαδή την ανταλλαγή πληροφοριών, ιδεών και συναισθημάτων μεταξύ των ανθρώπων.
• Την ομιλία, δηλαδή τον συνδυασμό των ήχων για την άρθρωση των λέξεων, τη σωστή ποιότητα της φωνής και τον ομαλό ρυθμό.
• Τον λόγο, δηλαδή την αναγνώριση των λέξεων/εννοιών που ακούει ένα άτομο στο περιβάλλον του και την ικανότητα συνδυασμού των λέξεων αυτών για το σχηματισμό προτάσεων.
• Την σίτισηκαι κατάποση, δηλαδή την ικανότητα του ατόμου να φέρει την τροφή στο στόμα, να τη διαχειριστεί, να την μασήσει και να την καταπιεί.

Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης, την δική του προσωπικότητα και χαρακτήρα. Ο λογοθεραπευτής οφείλει να χτίσει μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού, πρώτα με το παιδί και φυσικά με τους γονείς. Για να συμβεί αυτό πρέπει να έχει την ικανότητα να προσεγγίσει και να διδάσκει το κάθε παιδί διαφορετικά. Ο λογοθεραπευτής καλείται να οργανώσει ένα θεραπευτικό πρόγραμμα βασισμένο στις ανάγκες του παιδιού. Και ποια είναι η μεγαλύτερη αγάπη- ανάγκη των παιδιών; Μα φυσικά το παιχνίδι! Αυτό είναι και το μυστικό για μια επιτυχημένη θεραπεία. Να περνάει, το παιδί δηλαδή, ευχάριστα και δημιουργικά τον χρόνο της θεραπείας, μη νιώθοντας ότι κάνει ή μαθαίνει κάτι με το ζόρι. Μετά από κάθε θεραπεία, ο λογοθεραπευτής οφείλει να ενημερώνει τους γονείς δίνοντας τους οδηγίες  για το πώς πρέπει να συμπεριφερθούν στο παιδί και τι μπορούν να κάνουν για να συμμετέχουν και να συμβάλλουν θετικά στο θεραπευτικό πρόγραμμα.

Η λογοθεραπεία δεν έχει ηλικία. Απευθύνεται τόσο σε βρέφη, παιδιά και έφηβους, ενήλικες και ηλικιωμένους, που εμφανίζουν αναπτυξιακές, εξελικτικές, νευρολογικές ή λειτουργικές διαταραχές.

Πιο συγκεκριμένα, λοιπόν, ένας λογοθεραπευτής μπορεί να ασχοληθεί με τα ακόλουθα:

• Με παιδιά που καθυστερούν στην έναρξη του λόγου ή παρουσιάζουν μη «καθαρή» για την ηλικία τους ομιλία (δεν γίνονται κατανοητά από τον συνομιλητή τους).
• Με παιδιά που παρουσιάζουν δυσκολίες στην έκφραση του λόγου, τη δομή ή το λεξιλόγιο.
• Με παιδιά που έχουν δυσκολίες στην περιγραφή και την αφήγηση.
• Με παιδιά που παρουσιάζουν δυσκολίες στην ροή της ομιλίας.
• Με παιδιά που έχουν δυσκολίες άρθρωσης.
• Με παιδιά που έχουν δυσκολίες στην γραφή και ανάγνωση.
• Με παιδιά που έχουν δυσκολίες στην επικοινωνία και στις κοινωνικές δεξιότητες.
• Με παιδιά που παρουσιάζουν δυσκολίες στην μάθηση.
• Με ενήλικες ή υπερήλικες οι οποίοι έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο ή κρανιοεγκεφαλική κάκωση, με αποτέλεσμα να έχουν γλωσσική απώλεια, προβλήματα φωνής ή κατάποσης.
• Με υπερήλικές που παρουσιάζουν άνοια ή άλλες νευροεκφυλιστικές διαταραχές και των οποίων η επικοινωνία παρουσιάζει δυσκολίες.

Η καθυστέρηση λόγου παρατηρείται όταν το παιδί πλησιάζει την ηλικία των 3 ετών και:

• Επικοινωνεί μόνο με νοήματα (δείχνει αυτό που θέλει)
• Λέει μόνο συλλαβές ή λέξεις, όπως μαμά, μπαμπά, γάλα (λεξιλόγιο < 10)
• Δυσκολεύεται να μιμηθεί λεξούλες «που του λέμε»
• Ο λόγος του δεν είναι κατανοητός σε πρόσωπα κτός της οικογένειας
• Δεν ακολουθεί οδηγίες (π.χ. πάρε το κουτάλι)
• Δεν λέει μικρές φράσεις/προτάσεις (π.χ. μαμά βόλτα, πάμε μαμά)
• Δεν απαντά σε ερωτήσεις τύπου «ναι/όχι»
• Αναγνωρίζει έννοιες αλλά δεν τις κατονομάζει (π.χ. δείχνει το πρόβατο αλλά δεν λέει πρόβατο)

Η έγκαιρη διάγνωση και αποκατάσταση των δυσκολιών παίζει σημαντικό ρόλο στην εκπαιδευτική, κοινωνική και συναισθηματική εξέλιξη του παιδιού, καθώς μια απλή δυσκολία μπορεί να γίνει σοβαρότερη στην περίπτωση που δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Οι επιπτώσεις, συνήθως, είναι πολύπλευρες… γλωσσικές, μαθησιακές, κοινωνικές ή και συναισθηματικές. Έχει διαπιστωθεί ότι η καλή λεκτική επικοινωνία με τους άλλους είναι απαραίτητη για την ομαλή συναισθηματική και κοινωνική εξέλιξη του ατόμου.

Η διάρκεια μιας λογοθεραπευτικής παρέμβασης κρίνεται από παράγοντες όπως η φύση της διαταραχής η αλληλεπίδραση λογοθεραπευτή με ασθενή και η βοήθεια των γονέων. Όσο καλύτερη είναι η συνεργασίας όλων τόσο πιο
γρήγορη θα είναι η θεραπεία και η διάρκεια της.

Η παρέμβαση έχει σαν στόχο να φθάσει το άτομο, ανάλογα με τις δυνατότητές του , στο μέγιστο επίπεδο λειτουργίας του και επικοινωνίας που αντιστοιχεί στο περιβάλλον του. Ανάλογα με την διαταραχή και το βαθμό σοβαρότητας της, μπορεί να υπάρξει και οριστική αντιμετώπιση πχ στις αρθρωτικές
διαταραχές.